Trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì để phát triển toàn diện?

Trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì để hỗ trợ sức khỏe và sự phát triển tối ưu của con trong những năm tháng đầu đời? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đến ba mẹ chi tiết các loại vitamin và khoáng chất cần bổ sung cho trẻ sơ sinh cũng như những lưu ý quan trọng khi bổ sung dưỡng chất cho trẻ.

Nhu cầu bổ sung vitamin của trẻ cho đến khi 5 tuổi

Trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì? Tất cả trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn nên được bổ sung vitamin D từ 8,5 – 10 mcg mỗi ngày. Đối với những trẻ dùng sữa công thức mỗi ngày có lượng uống khoảng 500ml thì không cần bổ sung các loại vitamin vì trong thành phần của sữa công thức đã được tăng cường đầy đủ hàm lượng vitamin D.

Vậy trẻ sơ sinh cần bổ sung những loại vitamin gì cho đến khi 5 tuổi? Khi trẻ được sáu tháng tuổi và cho đến khi trẻ được 5 tuổi là giai đoạn chế độ ăn của bé có sự thay đổi thì ba mẹ nên lựa chọn các loại vitamin bổ sung cho bé mỗi ngày như vitamin A, vitamin D, vitamin C, trừ những trẻ uống 500ml sữa công thức mỗi ngày trở lên. 

Thời điểm nên bổ sung vitamin cho trẻ

Việc bổ sung vitamin hay các dưỡng chất cần thiết khác cần thực hiện ngay từ những tháng đầu đời, có thể thông qua nhiều phương pháp khác nhau. Ví dụ, mẹ cho trẻ tắm nắng để bổ sung vitamin D hay làm phong phú thực đơn để nạp đa dạng dưỡng chất nào cơ thể bé.

Đối với các loại vitamin, mẹ cần xem xét chế độ ăn của con, từ đó xây dựng thực đơn giàu vitamin. Nếu trẻ ăn tốt và hấp thụ khỏe, mẹ có thể không cần bổ sung vitamin thông qua thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, áp dụng các phương pháp nạp vitamin từ bên ngoài vẫn là điều nên làm để đảm bảo con trẻ được phát triển toàn diện.

Trẻ cần bổ sung những gì? 

Trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì? Khi nhu cầu dinh dưỡng của trẻ tăng lên và chế độ ăn của trẻ có sự thay đổi từ việc uống sữa mẹ hoàn toàn hoặc uống sữa công thức sang các dạng thức ăn đặc, ba mẹ có thể được khuyến nghị cho trẻ sơ sinh bổ sung các vitamin và khoáng chất sau: 

Vitamin D

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thu canxi để xây dựng xương, răng chắc khỏe. Bên cạnh đó, loại vitamin này còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa nhiễm trùng. Nếu thiếu vitamin D, trẻ sẽ có nguy cơ bị còi xương và có thể mắc một số bệnh liên quan đến sự phát triển cơ xương khớp, gây ra chứng tăng trưởng chậm, biến dạng xương,… Vì vậy, người ta có thể bổ sung thông qua thực phẩm chứa vitamin D cho trẻ sơ sinh: cá nhiều dầu và trứng,… 

Vì trong sữa mẹ hàm lượng vitamin D không đủ để cung cấp cho trẻ sơ sinh, vì vậy tất cả trẻ sơ sinh đang bú sữa mẹ đều phải được bổ sung thêm loại vitamin này. Còn đối với trẻ sơ sinh bú sữa công thức chứa vitamin D (ít nhất 400 IU) thì không cần bổ sung thêm vitamin D.

Ba mẹ có thể bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh bú mẹ bằng cách cho trẻ tắm nắng. Nhưng mẹ đừng cho bé sơ sinh tiếp xúc trực diện với ánh nắng gay gắt hoặc ra nắng quá lâu trong thời tiết nắng nóng sẽ khiến da của con bị chuyển sang màu đỏ hoặc bỏng. Do đó, trước khi đưa con ra ngoài tắm nắng, bạn hãy che chắn và bôi kem chống nắng cho con nhằm phòng tránh các tia tử ngoại có hại. Đặc biệt, chỉ nên để trẻ tắm nắng vào buổi sáng sớm, khi ánh mặt trời dịu nhẹ nhất.

Vitamin A

Trẻ sơ sinh nên bổ sung gì? Ngoài vitamin D thì vitamin A cũng là loại vitamin quan trọng đặc biệt đối với trẻ sơ sinh vì nó giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ, giúp cải thiện tầm nhìn của trẻ và giữ cho làn da của con luôn được khỏe mạnh.

Vitamin A tốt có thể được cung cấp từ các loại thực phẩm như sữa và các chế phẩm từ sữa, cà rốt, khoai lang, rau xanh đậm,… Tuy nhiên, không phải lúc nào trẻ sơ sinh và trẻ em cũng nhận được đủ lượng vitamin A cần thiết cho cơ thể chỉ thông qua việc ăn uống. Vì vậy, đối với trẻ từ 6 tháng tuổi đến 5 tuổi, mỗi ngày, ba mẹ nên bổ sung 233 mcg vitamin A. Nếu con bạn uống hơn 500ml sữa công thức mỗi ngày, mẹ không cần bổ sung vitamin A cho con.

Vitamin C

Vitamin C có vai trò trong việc hỗ trợ sức khỏe tổng thể tốt và giúp cơ thể trẻ hấp thụ chất sắt hiệu quả. Loại vitamin này có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm như: quả cam, quả kiwi, trái ớt, bông cải xanh,…

Tuy nhiên, cũng như các loại vitamin khác, trẻ sơ sinh cũng khó hấp thụ vitamin C chỉ thông qua thức ăn. Do đó, ba mẹ nên bổ sung 20 mg vitamin C hàng ngày cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến 5 tuổi. Đối với trẻ uống hơn 500ml sữa công thức mỗi ngày sẽ không cần bổ sung thêm vitamin C.

Vitamin K

Ngoài vitamin D, vitamin C và A thì trẻ sơ sinh cần bổ sung những chất gì? Có thể mẹ chưa biết, chỉ có một lượng nhỏ vitamin K có trong sữa mẹ và tất cả trẻ sơ sinh khi được sinh ra đều có hàm lượng vitamin K thấp trong cơ thể. Vì vậy, vitamin K là một trong các loại vitamin cần bổ sung cho trẻ sơ sinh.

Trên thực tế, vitamin K có tác dụng quan trọng trong việc giúp máu đông khi bị thương và kiểm soát tình trạng chảy máu. Tất cả trẻ sơ sinh dù bé có bú mẹ hay được nuôi bằng sữa công thức thì vẫn cần được tiêm vitamin K ngay sau khi chào đời để ngăn ngừa chứng rối loạn chảy máu ở trẻ và một bệnh hiếm gặp nguy hiểm. Sau liều bổ sung vitamin K ban đầu này, trẻ sơ sinh khỏe mạnh sẽ không cần sử dụng thêm bất kỳ chất bổ sung vitamin K nào nữa.

Vitamin B12

Trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì? Vitamin B12 là một trong những khuyến nghị cho ba mẹ bổ sung cho con khi chưa biết cần bổ sung những gì cho trẻ sơ sinh. Chức năng của loại vitamin này là giữ cho dây thần kinh và tế bào máu của cơ thể khỏe mạnh, giúp tạo ra DNA – loại vật liệu di truyền trong tất cả các tế bào. Nếu thiếu vitamin B12 có thể gây ra thiếu máu nguyên bào khổng lồ khiến người bệnh bị mệt mỏi và suy nhược.

Thông thường, trẻ sơ sinh bú sữa mẹ có thể bị thiếu vitamin B12 khi được từ 2 – 6 tháng tuổi, nhưng các triệu chứng có thể không rõ ràng cho đến khi trẻ được 6-12 tháng. Các dấu hiệu của tình trạng thiếu vitamin B12 ở trẻ sơ sinh bao gồm: thiếu máu, nôn mửa, hôn mê, chậm phát triển, giảm trương lực cơ,… Các dấu hiệu lâm sàng do thiếu hụt vitamin B12 ở trẻ sơ sinh bú mẹ sẽ phát hiện ra trước khi mẹ mắc phải.

Vì vitamin B12 không có trong các loại thực phẩm là thực vật nên với những mẹ ăn theo chế độ thuần chay nghiêm ngặt và đang cho con bú sẽ cần bổ sung vitamin B12 để đảm bảo cả mẹ và con đều nhận đủ hàm lượng vitamin B12 cần thiết.

Sắt 

Ngoài các vitamin được kể trên trẻ sơ sinh nên bổ sung những gì? Sắt là một thành phần khoáng chất quan trọng và không thể thiếu đối với trẻ sơ sinh. Nếu thiếu sắt có thể dẫn đến tình trạng trẻ bị chậm tăng cân, da xanh xao, chán ăn và hay cáu gắt.

Bởi vì hàm lượng sắt trong sữa mẹ ít và hầu hết trẻ sinh ra đều có đủ lượng sắt dự trữ để bảo vệ con khỏi bệnh thiếu máu cho đến khi trẻ được 4-6 tháng tuổi. Tại thời điểm này, mẹ nên chuyển từ việc sử dụng một loại thực phẩm bổ sung vitamin D đơn thuần sang một loại vitamin tổng hợp có chứa cả vitamin D và sắt để cho bé sử dụng đến khi con có thể nhận đủ sắt thông qua thức ăn đặc (khi con được khoảng 12 tháng tuổi).

Nếu mẹ bị tiểu đường thai kỳ hay trẻ sinh non hoặc có cân nặng nhỏ hơn 2.5 kg thì trẻ có thể không nhận đủ chất sắt từ trong bụng mẹ. Vì vậy, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung sắt cho con khi không tích lũy đủ sắt trước khi sinh.

Fluoride

Bên cạnh sắt, trẻ sơ sinh cần bổ sung chất gì? Fluoride chính là một trong những loại khoáng chất cần thiết mà trẻ sơ sinh cần phải bổ sung chất để giúp tăng cường men răng và hỗ trợ ngăn ngừa sâu răng. 

Trong sữa mẹ cũng có chứa hàm lượng khoáng chất fluoride, vì vậy bé không cần nạp thêm khoáng chất này trong khoảng 6 tháng đầu đời. Việc bác sĩ khuyến nghị bổ sung fluoride còn tùy thuộc vào chế độ dinh dưỡng và nguồn nước uống hàng ngày, cụ thể nếu:

• Nước giếng: Có chứa một lượng fluoride tự nhiên nhưng vẫn không đủ cho bé.
• Nước đóng chai: Có một số loại nước đóng chai có bổ sung khoáng chất fluoride. Do đó, mẹ nên đọc kỹ thành phần chi tiết sản phẩm để tìm hiểu xem hàm lượng khoáng chất này có trong nước là bao nhiêu.

DHA và ARA

DHA (axit docosahexaenoic) và ARA (axit arachidonic) là hai loại axit béo có lợi cho sự phát triển trí não, thị lực và khả năng miễn dịch của trẻ:

• DHA là axit béo Omega-3 có trong sữa mẹ, dầu cá hay tảo biển. DHA chiếm khoảng 15% tổng axit béo ở não trán – nơi điều khiển quá trình tư duy của trẻ. Do đó, đây được xem là chất giúp cải thiện thị lực và chức năng nhận thức cho trẻ.
• ARA (hay AA) cũng là một dạng axit béo được chuyển hóa từ Omega-6 được tìm thấy trong sữa mẹ.  ARA giúp kích hoạt dây thần kinh và các chức năng khác nhưtăng cường khả năng hoạt động của hệ miễn dịch, hình thành các mạch máu, phát triển xương và thúc đẩy chức năng của tim.

Ngày nay, để bổ sung nhanh nhất hàm lượng DHA và ARA, sữa mẹ và sữa công thức luôn là lựa chọn hàng đầu. Dòng sữa dê Úc từ nhãn hàng Biostime được chứng nhận là sản phẩm có chứa gấp 2 lần DHA và ARA kể trên. Việc sử dụng sữa liên tục sẽ giúp bé phát triển toàn diện từ thể chất tới trí tuệ.

Men vi sinh cho trẻ sơ sinh  

Ngoài việc cần bổ sung vitamin và khoáng chất, bé sơ sinh cần bổ sung những gì? Có nhiều ý kiến khác nhau về việc sử dụng men vi sinh và lợi ích của men vi sinh cho trẻ sơ sinh. Có một số bằng chứng đã cho thấy men vi sinh có thể có lợi trong trường hợp:

• Trẻ bị tiêu chảy: Men vi sinh sẽ hỗ trợ tiêu hóa cho trẻ nếu trẻ bị tiêu chảy cấp hoặc tiêu chảy do sử dụng kháng sinh.
• Trẻ bị đau bụng: Men vi sinh có thể làm dịu những cơn đau bụng của trẻ..

Có nhiều loại men vi sinh khác nhau có chứa các loại vi khuẩn khác nhau, nhưng theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng thì ba mẹ nên bổ sung cho trẻ loại men vi sinh có Lactobacillus reuteri (L. reuteri), đây là loại được sử dụng trong hầu hết các nghiên cứu hiện nay. 

Tuy nhiên ba mẹ cũng cần lưu ý không phải trẻ sơ sinh nào mắc các bệnh trên cũng được hưởng lợi từ men vi sinh. Vì vậy, khi dùng men vi sinh cho con, ba mẹ phải theo dõi phản ứng của trẻ và ngừng cho trẻ uống nếu tình trạng sức khỏe không được cải thiện hoặc xuất hiện các biểu hiện bất thường khác.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại men, trong đó men vi sinh Úc đang được nhiều gia đình lựa chọn cho con em mình. Sản phẩm men vi sinh Biostime Children Probiotics With 2’FL HMO có sự kết hợp hoàn hảo giữa lợi khuẩn và 2’FL HMO(Human Milk Oligosaccharides). Đây là hợp chất có trong sữa mẹ nhằm đảm bảo hỗ trợ hệ tiêu hoá, tăng đề kháng và phát triển trí tuệ của trẻ.

Những lưu ý khi bổ sung dưỡng chất cho trẻ 

Trong quá trình nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ sơ sinh, bên cạnh vấn đề trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì để tốt cho trí não và sức khỏe thì ba mẹ cũng cần lưu ý một số điều quan trọng khi bổ sung các dưỡng chất cho trẻ, đó là:

• Nếu trẻ bú sữa công thức thì em bé đang nhận được đầy đủ chất sắt và vitamin D nên hãy tiếp tục cho con dùng sữa công thức trong suốt năm đầu đời.
• AAP khuyến cáo, đối với trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn và bú mẹ một phần nên được bổ sung sắt lỏng với hàm lượng 1 mg/kg/ngày bắt đầu từ 4-6 tháng tuổi và tiếp tục bữa ăn dặm của trẻ có thể đủ cung cấp hàm lượng sắt tối thiểu mỗi ngày.
• Nếu trẻ sinh non có thể được bác sĩ khuyến nghị cần bổ sung sắt cao hơn là 2 mg/kg/ngày bắt đầu trong tháng đầu tiên sau sinh.
• Có nhiều cách cung cấp các chất để bổ sung vitamin D cho trẻ từ thuốc nhỏ đậm đặc được đặt thẳng vào núm vú khi cho con bú hoặc pha vào bình sữa của trẻ đến liều lượng ít đậm đặc hơn như siro sẽ nhỏ giọt cho trẻ uống trực tiếp.
• Không cho trẻ uống sữa bò tươi trong năm đầu đời của trẻ vì lượng đạm quá nhiều trong sữa bò cũng có thể làm thận của trẻ bị quá tải.
• Sau 6 tháng tuổi cho trẻ ăn thức ăn giàu sắt như rau xanh, thịt và ngũ cốc vì cơ thể chúng ta xử lý sắt theo cách tự nhiên tốt hơn qua thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày.
• Ngay khi thấy răng mọc, hãy bắt đầu đánh răng cho trẻ bằng một lượng nhỏ kem đánh răng có chứa fluor cỡ hạt gạo hai lần mỗi ngày.
• Nếu trẻ cần bổ sung thêm các vi chất, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn về chủng loại, liều lượng nhằm đảm bảo an toàn cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Đến đây chắc hẳn các ba mẹ đã có lời đáp cho câu hỏi trẻ sơ sinh cần bổ sung những gì? Mong rằng qua bài viết này, các bậc phụ huynh có thêm những thông tin hữu ích về việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho bé để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, hỗ trợ tối đa sự phát triển toàn diện của con trong những năm tháng đầu đời.