Nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình và biện pháp xử lý

Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình là hiện tượng không quá xa lạ, có thể chỉ là phản xạ tự nhiên nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bất thường từ sức khỏe. Nếu tình trạng diễn tiếp kéo dài hay có biểu hiện khác thường, trẻ cần được lưu ý hơn và đưa đi khám bác sĩ sớm. 

Tìm hiểu về giấc ngủ của trẻ

Ngủ là hoạt động chính và quan trọng trong những tháng đầu đời của trẻ. Chu kỳ ngủ của trẻ chỉ trong khoảng 45 – 50 phút, được chia thành hai giai đoạn chính là ngủ nông và ngủ sâu. Trong đó, giấc ngủ nông chiếm phần lớn chu kỳ ngủ (50 – 70%), ngược với người lớn là có thời gian ngủ sâu nhiều hơn. Đồng thời, trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi tác động xung quanh. Vì lý do đó, trẻ thường tỉnh giấc hay giật mình khi đang ngủ.

Ngoài nguyên nhân sinh lý trên, bé còn bị giật mình bởi một số lý do dưới đây.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình

Không ít trẻ sơ sinh thường gặp phải tình trạng giật mình, quấy khóc khi ngủ. Hiện tượng trẻ sơ sinh khó ngủ và hay giật mình có thể xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý hoặc sinh lý. Trong đó, những nguyên nhân bệnh lý khiến trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình cần được bố mẹ đặc biệt lưu tâm.

Nguyên nhân do sinh lý

Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình hoảng hốt có thể chỉ là một phản xạ tự nhiên hay do tâm lý an gây nên. Cụ thể các lý do ảnh hưởng tới giấc ngủ trẻ sơ sinh: 

• Phản xạ tự nhiên: Giật mình đơn giản chỉ là phản ứng tự nhiên của trẻ lúc mới chào đời. Phản xạ này còn được gọi là Moro, chỉ xuất hiện ở trẻ sơ sinh. Do sau khi sinh, bé đột ngột chuyển từ môi trường tử cung của mẹ sang môi trường mới nên hình thành phản xạ giật mình nhằm bảo vệ bản thân. Đây hoàn toàn là một phản xạ sinh lý bình thường và sẽ biến mất dần khi trẻ được 3-6 tháng tuổi.
• Tâm lý bất an: Thời điểm bé sợ hãi, lo lắng, có cảm giác không an toàn có thể khiến trẻ mơ thấy ác mộng, thường bị giật mình khi ngủ.
• Tiếng ồn lớn: Trẻ sơ sinh rất dễ bị giật mình trước những âm thanh lớn bên ngoài. Thậm chí khi đang được ẵm bồng nhưng bị đặt xuống đệm bất ngờ cũng có thể khiến trẻ 3 tháng ngủ hay giật mình.
• Thay đổi ánh sáng: Những thay đổi đột ngột về ánh sáng cũng có thể gây ra phản xạ giật mình lúc ngủ ở trẻ sơ sinh. Khi bố mẹ bật đèn sáng bất ngờ hay mở cửa sổ trong phòng đang tối đều có thể khiến trẻ giật mình khi ngủ.

Nguyên nhân do bệnh lý

Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình không thể loại trừ nguyên nhân bệnh lý gây ra, bao gồm:

• Trào ngược dạ dày: Một trong những nguyên nhân bệnh lý hàng đầu khiến trẻ sơ sinh khó ngủ và hay giật mình.
• Bị ốm: Trẻ sơ sinh ngủ giật mình cũng có thể là triệu chứng khi trẻ bị viêm họng, viêm tai giữa hay giun sán…
• Thiếu hụt canxi: Trong trường hợp này, bố mẹ sẽ thấy trẻ xuất hiện một số triệu chứng như chậm lớn, trẻ hay rướn người, hay giật mình khi ngủ, chậm mọc răng, đổ mồ hôi trộm…
• Hệ thần kinh trung ương bị tổn thương: Một số vấn đề về thần kinh như tổn thương dây thần kinh, rối loạn thần kinh bẩm sinh cũng có thể khiến trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình hoảng hốt.
• Một số bệnh lý khác:
• Một số bệnh lý như thiếu máu, bệnh tim, suy nhược cơ thể…cũng dễ khiến trẻ bị mơ hoảng và ngủ hay giật mình.

Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình có đáng lo không?

Mặc dù phổ biến nhưng hiện tượng trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình nếu kéo dài sẽ gây ra không ít tác hại với trẻ.

• Suy giảm khả năng nhận thức: Não của trẻ sơ sinh rất dễ bị kích thích bởi các yếu tố ngoại cảm. Nếu trẻ sơ sinh ngủ giật mình khóc thét do các nguyên nhân môi trường như tiếng ồn, ánh sáng có thể gây ảnh hưởng đến não bộ của trẻ. Khi não bị tổn thương sẽ gây suy giảm nhận thức đồng thời khiến trẻ dễ mắc hội chứng rối loạn cảm xúc.
• Tăng nguy cơ bị đột tử: Nếu trẻ liên tục ngủ không ngon và bị giật mình thì sẽ vô cùng khó chịu và sẽ quấy khóc liên tục. Tình trạng này kéo dài lâu ngày sẽ gây ức chế hô hấp, khiến trẻ khó thở, thậm chí không thở được hay ngưng thở.
• Trẻ dễ bị đói lả: Nhiều trẻ sơ sinh hay bị giật mình khi ngủ nhưng khi mẹ cho bú lại không chịu ăn. Nguyên nhân có thể do trẻ ngủ không ngon giấc, hormone tăng trưởng giảm sản xuất dẫn đến giảm phản xạ bú. Hệ quả là dễ bị đói lả, đồng thời sữa mẹ cũng bị giảm đi, thậm chí mẹ còn có thể bị mất sữa.
• Trẻ chậm tăng cân: Giấc ngủ rất quan trọng đối với trẻ sơ sinh. Trẻ có phát triển toàn diện hay không ngoài chế độ dinh dưỡng còn phụ thuộc vào giấc ngủ. Khi ngủ, tuyến yên sẽ tiết hormone tăng trưởng.

Nếu trẻ có giấc ngủ ngon và sâu, hormone tiết ra sẽ cao gấp 4-5 lần bình thường. Do vậy, nếu trẻ ngủ không ngon, ngủ hay giật mình sẽ có chiều cao và cân nặng kém hơn những trẻ ngủ ngon và sâu.

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN MIỄN PHÍ

Cách xử lý hiệu quả khi trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình

Trẻ sơ sinh khó ngủ phải làm sao? Để trẻ có được những giấc ngủ ngon, có thể phát triển toàn diện về cả trí tuệ và thể chất, bố mẹ có thể tham khảo ngay một số biện pháp giải quyết tình trạng trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình ngay dưới đây. 

• Giữ trẻ gần cơ thể và di chuyển chậm nếu muốn thay đổi vị trí cho trẻ: Sự thay đổi đột ngột vị trí có thể khiến trẻ sơ sinh giật mình khi ngủ. Do vậy, khi đang bế trẻ, bố mẹ nên giữ trẻ bên cạnh cơ thể mình càng gần càng tốt. Nếu muốn đặt trẻ vào nôi, cũi hay giường, bố mẹ cần thực hiện một cách thật nhẹ nhàng để tránh tạo cảm giác như té ngã với trẻ, hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh ngủ giật mình.
• Quấn khăn cho trẻ: Bố mẹ có thể dùng một chiếc khăn mỏng, mềm, nhẹ quấn quanh người cho trẻ để tạo cảm giác an toàn, giúp trẻ dễ ngủ và ngủ ngoan hơn. Bố mẹ cần lưu ý không nên dùng khăn quá dày vì có thể khiến trẻ bị nóng, đồng thời nếu quấn khăn quá chặt có thể khiến trẻ bị ngột ngạt, khó chịu.
• Cho trẻ vận động nhiều hơn: Bố mẹ cũng có thể cho trẻ nằm ngửa, sau đó cầm chân bé và tạo các động tác đạp xe đạp. Với trẻ lớn hơn, bố mẹ có thể tận dụng các mẹo cho trẻ sơ sinh ngủ ngon như đọc sách cho trẻ, kể chuyện hay hát cho trẻ… Tuy nhiên, bố mẹ cần lưu ý không nên cho trẻ nô đùa hay vận động mạnh trước khi đi ngủ. Bởi việc này có thể làm cơ thể trẻ suy nhược, mệt mỏi dẫn đến giấc ngủ không ngon, trẻ sơ sinh gắt bú, dễ bị giật mình quấy khóc.
• Tạo không gian yên tĩnh, an toàn cho trẻ: Môi trường bên ngoài cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ của trẻ. Dù là trẻ lớn hay trẻ sơ sinh đều khó có được giấc ngủ ngon và sâu nếu ở trong một môi trường ồn ào.

Những cách tạo ra không gian ngủ lý tưởng có thể kể đến như:

• Tạo không gian ngủ yên tĩnh cho trẻ
• Giảm độ sáng của đèn ngủ
• Có thể dùng máy tạo tiếng ồn trắng trong phòng
• Hạn chế cử động đột ngột khi đang ru bé ngủ hay khi trẻ đang bú
• Tạo thói quen ngủ tốt cho trẻ.

Bố mẹ hãy tạo cho trẻ thói quen ngủ đúng giờ đồng thời phân chia thời gian ngủ cụ thể cho trẻ. Tránh tình trạng ngủ quá nhiều vào ban ngày để không gây ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm. Ngoài ra, bố mẹ cũng không nên cho trẻ ngủ quá muộn vì trẻ sẽ rất khó vào giấc, bị thao thức và ngủ không ngon.

Trên đây là những thông tin hữu ích về vấn đề trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình mà bố mẹ cần biết. Khi thấy trẻ thường xuyên ngủ hay giật mình, bố mẹ nên theo dõi để tìm ra nguyên nhân và giải quyết kịp thời. Trong trường hợp nghi ngờ do bệnh lý, bố mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để có hướng xử lý tốt nhất.