Trẻ sơ sinh bị nóng trong mẹ nên ăn gì là vấn đề được rất nhiều các bà mẹ quan tâm. Đây là hiện tượng phổ biến, đặc biệt là vào mùa hè, khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi và khó chịu. Vì vậy, bố mẹ cần trang bị cho mình kiến thức khoa học về thực đơn cho mẹ khi bé bị nóng trong để hạn chế những ảnh hưởng không tốt đến bé thông qua đường sữa mẹ.
Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị nóng trong
Các mẹ cần chú ý quan sát thể trạng và thói quen sinh hoạt của bé để phát hiện kịp thời nếu có hiện tượng trẻ bị nóng trong.
Dấu hiệu bé bị nóng trong
Một số dấu hiệu nhận biết trẻ bị nóng trong:
- Nổi rôm sảy, mẩn đỏ, mụn nhọt
Một trong những biểu hiện phổ biến khi trẻ bị nóng trong là trên da bé nổi những vết mẩn đỏ, rôm sảy, mụn nhọt. Lúc này, các hoạt động của gan suy giảm dẫn đến việc thanh lọc độc tố không còn hiệu quả. Trường hợp nặng có thể khiến trẻ bị ngứa ngáy, đau rát. Nếu gãi mạnh hoặc cọ xát thì những nốt mụn nhọt dễ vỡ gây nhiễm trùng da.
- Trẻ bị táo bón
Do thiếu chất xơ hoặc mất nước khiến phân bị khô, cứng là nguyên nhân dẫn đến việc trẻ bị táo bón khi nóng trong. Không đi ngoài trong nhiều ngày khiến trẻ khó chịu, chướng bụng, gây biếng ăn hoặc ăn uống kém ngon miệng, dẫn đến chậm lớn, giảm thể lực, rối loạn tiêu hóa, và các vấn đề về trực tràng.
- Da trẻ khô hơn và dễ bong tróc
Cơ thể thiếu nước, da khô nên dễ bong tróc, đặc biệt là phần da môi hoặc tay. Thông thường, làn da trẻ rất khá mỏng và rất mềm mại nên nếu có dấu hiệu này xảy ra, mẹ cũng sẽ dễ dàng nhận thấy.
- Nước tiểu vàng
Nếu mẹ để ý thấy nước tiểu của bé có màu vàng đậm hoặc màu đỏ thì đây là một sự cảnh báo về lượng độc tố bị tích tụ trong cơ thể khá cao. Thận đang trong tình trạng quá tải do hoạt động hết công suất để giảm nhiệt cho cơ thể.
- Hơi thở nóng hoặc có mùi hôi
Hơi thở nóng do trong cơ thể sản sinh nhiệt lượng lớn. Miệng khô hơn tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mùi hoạt động khiến hơi thở của trẻ bị có mùi nồng khi bị nóng trong.
- Khoang miệng có vết loét, nhiệt miệng
Tương tự người lớn, trẻ bị nóng trong người có thể xuất hiện những biểu hiện nhiệt miệng, loét miệng rất khó chịu, thậm chí là đau dẫn đến lười ăn, lười bú.
- Trẻ sơ sinh hay quấy khóc
Trẻ bị nóng trong sẽ rất “bức bối” trong người dẫn đến quấy khóc, đêm ngủ không ngon và mè nheo khi thức dậy. Tình trạng này kéo dài dẫn đến chậm phát triển, mất tập trung, giảm khả năng học hỏi, thậm chí là tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác nhau do suy giảm hệ miễn dịch.
- Đổ mồ hôi trộm
Đổ mồ hôi trộm sẽ làm phiền giấc ngủ của trẻ rất nhiều. Vì thế, con ngủ không ngon, thường tỉnh giấc vì lạnh.
Nguyên nhân trẻ bị nóng trong
Việc hiểu rõ nguyên nhân có thể giúp mẹ sớm có hướng xử lý thích hợp để trẻ được khỏe mạnh, thoải mái vui chơi mỗi ngày.
- Ăn ít chất xơ hoặc uống quá ít nước
Nước có thể giúp hệ bài tiết hoạt động ổn định, giúp làm giảm thân nhiệt. Việc thiếu nước hoặc chất xơ khiến cho quá trình tiêu hóa gặp vấn đề, các chất thải không được bài tiết ra ngoài và tích tụ trong người dẫn đến tăng thân nhiệt, nóng trong.
- Thực đơn quá nhiều đạm
Chất đạm cần nhiều năng lượng hơn để tiêu hóa nên sẽ khiến cơ thể sản sinh nhiều nhiệt năng hơn, gây nên các tình trạng như nổi mụn, nhiệt miệng, ợ nóng ở trẻ.
- Đồ ăn dầu mỡ và quá nhiều gia vị
Đồ ăn dầu mỡ có hàm lượng chất béo cao gây sức ép đối với các tuyến bã hoạt động dưới da, gây ức chế, bài tiết kém.
- Ảnh hưởng nhiều đến trẻ đang bú sữa mẹ
Nguồn dinh dưỡng trực tiếp và duy nhất cho trẻ những năm đầu đời chính là sữa mẹ. Nếu mẹ có chế độ sinh hoạt không lành mạnh, không khoa học, không cân đối (dùng nhiều kháng sinh; mất ngủ, mệt mỏi; ăn nhiều thực phẩm cay nóng, dầu mỡ; …) đều sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa khi cho con bú.
- Mẹ lựa chọn sữa không phù hợp hoặc pha sữa sai cách
Trẻ bị nóng trong có thể do sử dụng các loại sữa công thức chứa quá nhiều đạm, ít chất xơ hay tỷ lệ chất không phù hợp nên không tiêu hóa được hết các dưỡng chất từ nguồn sữa ngoài. Mẹ pha sữa sai cách khiến hao hụt dưỡng chất cũng có thể dẫn đến tình trạng này của bé.
- Chức năng gan hoạt động kém
Gan đóng vai trò chính trong quá trình chuyển hóa. Vì vậy chức năng gan hoạt động kém sẽ khiến các độc tố của cơ thể tích tụ lại thay vì bị thải ra ngoài, gây nên nóng trong.
- Hệ miễn dịch của bé suy giảm
Hệ miễn dịch suy giảm khiến trẻ dễ mắc nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó có nóng trong vì cơ thể không thể kháng lại các tác nhân gây bệnh.
- Dị ứng với thực phẩm
Một số loại thực phẩm gây dị ứng cho bé khiến gan, thận hoạt động quá tải không bài tiết hết độc tố trong cơ thể ra ngoài.
- Sử dụng nhiều thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh nếu không có liều lượng sử dụng hợp lý hoặc dùng trong thời gian dài thường sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ như: Táo bón, đau dạ dày, nóng trong người.
Trẻ sơ sinh bị nóng trong mẹ nên ăn gì?
Sữa mẹ là nguồn thức ăn chính đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là 6 tháng đầu. Các loại thức ăn mà mẹ ăn vào có ảnh hưởng nhiều đến trẻ.
Vì thế, khi trẻ sơ sinh bị nóng mẹ nên ăn gì?
- Mẹ nên lựa chọn các loại thực phẩm có tính mát, bổ sung nhiều rau xanh và các loại trái cây có lợi cho sức khỏe và tiêu hóa của bé. Ví dụ: cam, chanh, rau má, rau dền, rau ngót, giá đỗ, quả sung, chuối tiêu, nước dừa, tôm cá, thịt nạc,…
- Tăng cường bổ sung nước, đặc biệt là nước ép trái cây.
- Tăng cường bổ sung Vitamin C, chất xơ và các khoáng chất thiết yếu giúp nâng cao sức đề kháng cho bé.
- Hạn chế các loại thực phẩm cay nóng, nhiều đạm, dầu mỡ. Không sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, bia, rượu.
Trẻ sơ sinh bị nóng trong nên ăn gì?
Bên cạnh việc điều chỉnh thực đơn của mẹ, chế độ dinh dưỡng của bé cũng cần có những chú ý riêng cho từng độ tuổi.
Trẻ đang bú sữa mẹ
Sữa mẹ là nguồn thức ăn chính của bé ở giai đoạn này. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng sẽ phụ thuộc vào những dưỡng chất có trong sữa mẹ. Ngoài ra, mẹ vẫn cần cho bé uống đủ nước giúp thanh lọc cơ thể, tăng cường chức năng gan thận, giảm thiểu các chất độc hại, dư thừa trong cơ thể.
Trẻ sử dụng sữa công thức
Với những trẻ đang trong giai đoạn kết hợp sữa mẹ và sữa công thức, bố mẹ cần:
- Quan tâm đến những dưỡng chất trong sữa công thức phải gần giống với sữa mẹ nhất.
- Lựa chọn các loại sữa công thức là sữa mát, có thành phần bổ sung chất xơ hòa tan.
Sữa mát là sữa có bổ sung chất xơ hoà tan GOS, FOS, INULIN và chứa những dưỡng chất gần giống với sữa mẹ nhất như: 2’FL HMO, colostrum, tỷ lệ đạm whey/casein hợp lý. Vì vậy khi trẻ sơ sinh dùng loại sữa này sẽ không xảy ra hiện tượng nóng trong, táo bón như những loại khác.
Ngoài ra, mẹ phải xem xét lại cách pha sữa về nhiệt độ nước, tỉ lệ, trình tự pha sữa. Pha bằng nước quá nóng hay sữa không ướt đều, vón cục, hoặc quá đặc đều gây rối loạn tiêu hóa, gây nóng cho bé, bú nhiều mà không tăng cân.
Trẻ ăn dặm
Với những trẻ đã bắt đầu ăn dặm thì mẹ nên xây dựng một chế độ dinh dưỡng, chia tỷ lệ các nhóm chất trong khẩu phần ăn của trẻ một cách hợp lý, giúp con dễ hấp thu và hạn chế nóng trong, táo bón ở trẻ.
Mẹ có thể chế biến bột ăn dặm cho bé hàng ngày hoặc ép lấy nước uống với các loại rau như:
- Rau ngót là một trong những loại rau giúp thanh nhiệt, giải độc cực kỳ tốt. Mẹ có thể nấu các món ăn dặm với rau ngót hoặc nấu canh với thịt băm, tôm rất bổ dưỡng và giải nhiệt cho trẻ.
- Rau bắp cải có lượng enzym dồi dào nên được xem như “thần dược” giúp đào thải độc tố, tiêu hoá chất béo, hỗ trợ hoạt động thanh lọc của gan.
- Rau dền có chứa các steroid và acid béo không no giúp tăng cường khả năng chất phóng xạ, đẩy lùi nóng trong ở trẻ.
- Một số các loại rau khác có tính mát, thanh nhiệt như: Rau mồng tơi, rau diếp cá, rau muống … chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu, giúp giải độc, lợi tiểu, tốt cho thị lực…
Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể bổ sung cho bé các loại trái cây có tính mát, thanh nhiệt như: Chanh, cam, bưởi, dưa hấu, thanh long, dứa, xoài, đu đủ, táo, chuối, dâu, dưa gang, chanh leo…:
- Nước cam, chanh, bưởi có nhiều vitamin C, do đó có tác dụng giải khát và giải nhiệt tốt.
- Nước chanh leo bổ sung nhiều vitamin A, C, khoáng chất như photpho, kali,… Ngoài ra chanh leo còn có tính mát, vị chua ngọt nên các loại đồ uống từ chanh dây giúp giải nhiệt rất hiệu quả.
- Nước dừa có chứa nhiều kali và giàu các khoáng chất cần thiết cho cơ thể, giúp bổ sung nước cũng như điện giải giải nhiệt, thanh mát.
- Táo cung cấp lượng lớn chất xơ hỗ trợ cải thiện tình trạng nóng trong hiệu quả. Hơn nữa, táo còn chứa nhiều vitamin C, kali, một số vitamin B… và nổi bật là Pectin, loại chất xơ nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong ruột giúp cải thiện tiêu hóa, tăng cường cấp nước và trao đổi chất cho cơ thể.
Những loại trái cây này chứa nhiều vitamin, nước và khoáng chất. Mẹ có thể cho bé ăn trực tiếp hoặc ép lấy nước, xay sinh tố để cho bé uống.
Ngoài ra, khi bị nóng trong, trẻ sẽ thường xuyên cảm thấy khát nước, hay có cảm giác đầy bụng. Vì vậy mẹ nên chế biến các món ăn dạng mềm, lỏng để con dễ tiêu hoá hơn như:
- Món cháo, súp hoặc nhiều canh rau thanh nhiệt hơn để bổ sung nước và chất xơ.
- Các thực phẩm như ngũ cốc, yến mạch chứa chất xơ không hòa tan nhằm kích thích tiêu hoá, giảm tình trạng táo bón.
Những thực phẩm trẻ cần tránh:
- Đồ ăn giàu đạm, chất béo.
- Đồ ăn cay, nóng, nhiều ớt, nhiều tiêu.
- Bé ăn mặn, ăn quá ngọt.
- Các loại quả nhiều nhiệt như mận, đào, vải, nhãn.
Trả lời được câu hỏi trẻ sơ sinh bị nóng trong mẹ nên ăn gì để có chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh, hợp lý sẽ giúp con khỏe mạnh, hay ăn chóng lớn. Ngoài ra, trẻ bị nóng trong thường kèm theo mẩn ngứa, rôm sảy và có cảm giác ngứa ngáy nên bố mẹ hãy cho bé mặc quần áo thoáng mát, tránh gây đau rát, khó chịu. Đặc biệt, bố mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc giúp thanh nhiệt và điều trị nóng trong để đảm bảo an toàn cho bé.