Mẹ & Bé
Tình trạng trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường do nguyên nhân gì?
Trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường cần được nhận biết và đánh giá dựa trên tần suất, đặc điểm phân của trẻ sơ sinh. Từ đó bố mẹ có thể phát hiện sớm những bất thường và đưa trẻ đi thăm khám kịp thời.
Trẻ sơ sinh đi ngoài như thế nào là tốt?
Khi chăm sóc trẻ sơ sinh, bố mẹ thường có xu hướng đánh giá sức khỏe của bé thông qua sự bài tiết nước tiểu và phân. Tuy nhiên, sự đại tiện ở mỗi trẻ là khác nhau, bởi điều đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Vậy khi nào thì trẻ sơ sinh đi ngoài bình thường?
Tần suất đi ngoài bình thường của trẻ
Ở mỗi giai đoạn phát triển, trẻ sẽ có tần suất đại tiện khác nhau. Ngoài ra tần suất đi ngoài còn phụ thuộc vào loại sữa mà trẻ dùng.
- Đối với trẻ sơ sinh uống sữa mẹ
Tần suất đại tiện thông thường dao động từ 7 lần/ ngày – 1 lần/ 7 ngày. Trường hợp trẻ 1 tháng tuổi đi ngoài 2 ngày 1 lần, phân mềm và không có biểu hiện bất thường, trẻ không quấy khóc, trẻ vẫn bú và ngủ ngoan… thì bố mẹ có thể yên tâm.
- Đối với trẻ sơ sinh uống sữa công thức
Khi lượng sữa mẹ không đủ, các gia đình thường bổ sung các loại sữa phát triển toàn diện. Với nhóm trẻ này, tần suất đi ngoài 1-2 tháng đầu sau sinh có thể dao động từ 2 – 4 lần/ngày. Nhiều trường hợp cả tuần mới đi ngoài 1 lần. Với trường hợp này bố mẹ nên chú ý vì rất có thể trẻ bị táo bón do sử dụng sữa công thức không phù hợp. Còn nếu trẻ vẫn đi phân mềm và không quấy khóc dù tần suất ít thì bố mẹ không cần quá lo lắng.
Đặc điểm phân khi trẻ đi ngoài bình thường
Không chỉ tần suất đại tiện mà lượng phân ở mỗi lần đại tiện, màu sắc cũng như kết cấu phân khi trẻ sơ sinh đi ngoài cũng có sự khác nhau, cụ thể là:
Về lượng phân
Lượng phân thường sẽ tương quan trực tiếp với lượng sữa trẻ uống vào. Tuy nhiên, nhiều bố mẹ lo lắng rằng, lượng sữa trẻ uống vào với lượng phân bài tiết ra không tương ứng thì hãy theo dõi đến sự tăng trưởng của trẻ.
Nếu trẻ vẫn phát triển bình thường, không quấy khóc, hài lòng sau khi ăn, bụng không bị nhô lên quá nhiều thì hãy yên tâm rằng em bé đang đi vệ sinh hoàn toàn bình thường.
Xem thêm:Trẻ sơ sinh ít đi ngoài: Biểu hiện, nguyên nhân và cách xử lý
Về màu sắc
Trong những ngày đầu đời, trẻ thường đại tiện ra phân su. Đây là loại phân sệt, đen, dính mà thai nhi đã tạo ra khi còn trong bụng mẹ.
Sau đó, phân dần chuyển màu xanh, vàng hay nâu sẫm – đều là màu phân bình thường ở trẻ sơ sinh. Chỉ khi phân của trẻ xuất hiện 3 màu đỏ, trắng xám và đen thì bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa.
Về kết cấu
Sau giai đoạn phân su, phân của trẻ sơ sinh sẽ có độ sệt. Ở trẻ bú sữa mẹ thì phân sẽ mềm hơn với trẻ uống sữa công thức. Trẻ sơ sinh bị đi ngoài ra phân có hạt là hết sức bình thường, có thể do chất béo chưa được tiêu hóa hết.
Trẻ sơ sinh đi ngoài có sợi hay phân quá cứng, quá lỏng… thể hiện trẻ đang gặp các vấn đề về tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy hay nhiễm trùng… Bố mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi xuất hiện tình trạng này.
Biểu hiện trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường
Dưới đây là một số biểu hiện trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường mà bố mẹ cần đặc biệt lưu ý. Mỗi biểu hiện cảnh báo trẻ đang mắc phải một trong các vấn đề về đường tiêu hóa và cần điều trị càng sớm càng tốt.
Phân khô, cứng như phân dê
Trẻ bị táo bón phân thường khô, cứng, kích thước to nhỏ tùy từng trường hợp. Khi bị táo bón, trẻ sẽ phải rặn nhiều, đau và khóc thét. Nghiêm trọng hơn, tình trạng táo bón có thể gây tổn thương niêm mạc hậu môn, chảy máu khi đi đại tiện.
Phân lỏng
Đặc điểm nhận biết đó là kết cấu phân lỏng, tần suất đại tiện tăng lên, có thể thấy máu trong phân và trẻ dễ bị suy kiệt, ốm yếu. Trẻ uống sữa công thức có nguy cơ bị bệnh tiêu chảy nhiễm khuẩn cao hơn trẻ được bú sữa mẹ do trong sữa mẹ có chứa kháng thể bảo vệ trẻ trước hệ vi sinh vật có hại. Do đó trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị đi ngoài là trường hợp thường gặp ở trẻ sử dụng sữa công thức.
Phân có máu
Trong phân có lẫn máu có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý khác nhau, điển hình nhất là trẻ sơ sinh bị táo bón. Ngoài ra, một số bệnh lý nhiễm trùng cũng có thể khiến trẻ đi ngoài ra máu. Bố mẹ cần đặc biệt chú ý theo dõi và đưa trẻ đi khám kịp thời tại các cơ sở y tế.
Phân nhạt màu
Phân nhạt màu kèm theo hiện tượng vàng da thì rất có thể trẻ sơ sinh đang bị tắc mật. Bố mẹ nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa càng sớm càng tốt tránh những hậu quả không mong muốn.
Xem thêm:
Nguyên nhân trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường
Cho dù trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn hay uống sữa công thức đều không tránh được tình trạng đi ngoài bất thường do các nguyên nhân sau đây.
Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ đi ngoài
Trẻ sơ sinh hay trẻ 4 tháng bị đi ngoài mặc dù được bú sữa mẹ hoàn toàn thường do các nguyên nhân sau:
- Mẹ cho trẻ bú không đúng cách, bầu vú của mẹ chưa được vệ sinh sạch sẽ.
- Mẹ sử dụng kháng sinh hoặc một số loại thuốc điều trị trong thời kỳ cho con bú cũng là nguyên nhân khiến trẻ tiêu chảy.
- Chế độ ăn của mẹ không hợp lý, nhiều đồ cay nóng hoặc thực phẩm dễ gây lạnh bụng… khiến trẻ bú mẹ bị đi ngoài bất thường.
Trẻ sơ sinh uống sữa công thức bị đi ngoài
Trẻ sơ sinh uống sữa công thức bị đi ngoài có thể do trẻ không dung nạp được lactose trong sữa. Khi lactose không được dung nạp sẽ chuyển hóa thành acid lactic gây các hiểu hiện tiêu chảy, chướng bụng, trẻ 6 tháng đi ngoài hoa cà hoa cải…
Ngoài ra, khi trẻ dị ứng với sữa công thức (thường là dị ứng đạm sữa bò) cũng gây tình trạng đi ngoài bất thường ở trẻ sơ sinh.
Cũng không thể bỏ qua các nguyên nhân khác như:
- Dụng cụ pha sữa cho trẻ không đảm bảo vệ sinh
- Nguồn nước sử dụng để pha sữa bị ô nhiễm
- Loại sữa trẻ dùng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc…
Biến chứng khi trẻ sơ sinh bị đi ngoài
Trẻ sơ sinh bị đi ngoài hay tiêu chảy là tình trạng phổ biến và thường được điều trị tại nhà. Bệnh được đánh giá là không ảnh hưởng nhiều tới trẻ. Tuy nhiên, nếu phụ huynh xử lý sai cách hoặc không kịp thời, bệnh sẽ tiến triển thành tiêu chảy cấp và xảy ra nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Trẻ bị mất nước, không bù kịp nước khiến trụy mạch suy kiệt, suy thận cấp, có nguy cơ tử vong
- Theo Tiến sĩ – Bác sĩ Phạm Thị Thu Hương của Trung tâm Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome miền Bắc, khi bị tiêu chảy, các loại vi khuẩn và virus sẽ tấn công màng ruột. Hệ quả là trẻ bị thiếu enzym, khiến cơ thể không tiêu hóa được đường lactose.
- Tiêu chảy là một trong những nguyên nhân bé bị suy dinh dưỡng do không thể ăn và tiêu hóa thực phẩm.
Có thể thấy, việc trẻ đi ngoài và sức khỏe suy kém có mối liên hệ mật thiết. Đặc biệt, hệ tiêu hóa khỏe mạnh là “mấu chốt” cho bé có hệ miễn dịch chắc chắc. Do vậy, phụ huynh cần liên tục chú ý tới tình trạng chất thải của trẻ ngay từ khi chào đời, đảm bảo phát hiện kịp thời nếu có vấn đề xảy ra.
Cách xử lý khi trẻ sơ sinh đi ngoài nhiều lần
Khi phát hiện trẻ đi ngoài bất thường, bố mẹ cần hết sức chú ý theo dõi tình trạng ở trẻ, cần thiết hãy đưa trẻ đi thăm khám càng sớm càng tốt.
Tùy thuộc vào nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị đi ngoài nhiều lần cũng như biểu hiện cụ thể mà bố mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để sớm chấm dứt tình trạng này.
- Đối với trẻ bú mẹ
Nếu do chế độ ăn uống của mẹ khiến trẻ đi ngoài, mẹ nên điều chỉnh lại chế độ ăn. Cần tránh các thực phẩm cay nóng, dầu mỡ, các loại đồ ăn dễ gây lạnh bụng trong thời kỳ nuôi con bú…
- Đối với trẻ sử dụng sữa công thức
Mẹ nên nghiên cứu thay đổi loại sữa khác cho trẻ. Nên ưu tiên những loại sữa công thức có thành phần tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh như sữa công thức Biostime (loại sữa dê Biostime hoặc sữa bò Biostime). Các dòng sữa này sẽ giúp trẻ ăn ngon, ngủ ngoan và có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa các vấn đề về tiêu hóa thường gặp như tiêu chảy, táo bón hay dị ứng sữa…
Phòng ngừa tình trạng trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường
Để phòng ngừa tình trạng trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường, bố mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng cho cả mẹ và bé, chú ý đến thói quen sinh hoạt, vệ sinh hàng ngày cho trẻ.
Chú ý chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng đối với trẻ và mẹ ở giai đoạn này vô cùng quan trọng. Hãy xem xét chế độ cũ, điều chỉnh cũng như thay đổi chế độ dinh dưỡng mới phù hợp nhất với trẻ. Hơn hết, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để xây dựng khẩu phần dinh dưỡng và cách ăn dặm ở trẻ sơ sinh hợp lý nhất.
Chú ý về môi trường sống và chế độ sinh hoạt
Đi ngoài bất thường có thể khiến trẻ mệt mỏi và mất sức. Do đó bố mẹ cần cho trẻ ngủ nhiều hơn, tạo không gian yên tĩnh, không nên đánh thức trẻ nhiều lần. Ngoài ra cần giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, đảm bảo không có các tác nhân gây hại tới trẻ. Luôn vệ sinh dụng cụ ăn uống, đồ chơi của trẻ vì đây thường là những vật dụng trẻ hay cho vào miệng.
Bổ sung lợi khuẩn cho trẻ
Khi hệ tiêu hóa miễn dịch kém có thể khiến trẻ dễ mắc phải các bệnh tiêu hóa. Do đó, bố mẹ nên chủ động bổ sung các lợi khuẩn cho bé để tăng cường sức đề kháng cho hệ tiêu hóa của trẻ, từ đó ngăn ngừa sự tấn công của các vi khuẩn gây hại.
Ngoài ra, nên bổ sung các loại thực phẩm chứa lysine, khoáng chất & vitamin thiết yếu như crom, selen, kẽm, vitamin nhóm B…để hỗ trợ miễn dịch, tăng cường đề kháng cho trẻ. Bố mẹ có thể bổ sung thông qua sữa công thức Biostime – vừa giúp tăng cường sức đề kháng, cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ vừa bảo vệ hệ tiêu hóa của trẻ luôn khỏe mạnh.
Trên đây là thông tin về vấn đề trẻ sơ sinh đi ngoài bất thường mà nhiều bố mẹ quan tâm. Khi thấy bé yêu có biểu hiện đi ngoài bất thường, bố mẹ cần chú ý theo dõi các dấu hiệu và có cách khắc phục kịp thời, ngăn ngừa tình trạng không mong muốn xảy ra.
