Điểm danh các loại thực phẩm giúp thai nhi tăng cân khỏe mạnh

Thực phẩm giúp thai nhi tăng cân đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh và toàn diện của bé trong suốt thai kỳ. Một chế độ dinh dưỡng khoa học không chỉ giúp thai nhi tăng cân đúng chuẩn mà còn hỗ trợ mẹ bầu duy trì sức khỏe ổn định. Khi mẹ nắm được những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng sẽ hỗ trợ mẹ bầu xây dựng thực đơn phù hợp và đầy đủ dưỡng chất.

Khi nào thai nhi cần được hỗ trợ tăng cân?

Thai nhi cần được hỗ trợ tăng cân khi có dấu hiệu phát triển chậm trong tử cung (IUGR – Intrauterine Growth Restriction) hoặc không đạt chuẩn cân nặng theo tuổi thai. Các nguyên nhân phổ biến khiến thai nhi nhẹ cân gồm: chế độ dinh dưỡng của mẹ chưa hợp lý, mẹ bị bệnh lý mạn tính (cao huyết áp, tiểu đường…), nhau thai hoạt động kém hiệu quả, hoặc mẹ hút thuốc, sử dụng chất kích thích. 

Khi thai nhi không tăng cân đều đặn theo chuẩn, bác sĩ sẽ tư vấn điều chỉnh dinh dưỡng, nghỉ ngơi và theo dõi sát sao hơn, cụ thể:

Giai đoạn vàng để thai nhi phát triển cân nặng

Thai nhi phát triển cân nặng mạnh mẽ nhất trong 3 tháng cuối thai kỳ, đặc biệt từ tuần thứ 28 trở đi. Giai đoạn này, nhu cầu năng lượng, protein, canxi, sắt và các vi chất khác tăng cao để hỗ trợ quá trình hình thành mô, cơ và tích lũy mỡ. Nếu mẹ bổ sung dinh dưỡng đúng cách trong giai đoạn này, thai nhi có thể tăng từ 200–250g mỗi tuần. Đây cũng là thời điểm quan trọng để đảm bảo em bé chào đời với cân nặng chuẩn từ 2,8–3,5kg.

Dấu hiệu thai nhi thiếu cân: qua siêu âm, chỉ số tăng trưởng

Việc theo dõi cân nặng của thai nhi chủ yếu được thực hiện qua siêu âm định kỳ. Bác sĩ sẽ đo các chỉ số như: chu vi đầu (HC), chu vi bụng (AC), chiều dài xương đùi (FL) và ước lượng trọng lượng thai (EFW). Nếu chỉ số EFW thấp hơn mức trung bình 10% so với tuổi thai thì có thể thai nhi đang bị thiếu cân. Ngoài ra, biểu đồ tăng trưởng không theo đường cong chuẩn cũng là một dấu hiệu cảnh báo. Trong một số trường hợp, mẹ bầu cũng có thể cảm nhận thai máy yếu hơn bình thường.

Tác hại của việc thai nhi không đủ cân nặng

Thai nhi nhẹ cân có nguy cơ gặp nhiều vấn đề sức khỏe ngay từ khi chào đời như suy hô hấp, hạ thân nhiệt, hạ đường huyết, vàng da kéo dài… Ngoài ra, trẻ nhẹ cân cũng dễ bị chậm phát triển thể chất và trí tuệ trong những năm đầu đời. Về lâu dài, nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp khi trưởng thành cũng cao hơn.

Khi nhận thấy dấu hiệu thiếu cân thai nhi, mẹ có thể tìm cách tăng cân cho bé nhưng phải đảm bảo các nguyên tắc an toàn. 

Nguyên tắc bổ sung thực phẩm tăng cân cho thai nhi

Để giúp thai nhi tăng cân đúng chuẩn, mẹ bầu cần tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng khoa học, cân đối và phù hợp theo từng giai đoạn của thai kỳ.

Ăn đa dạng, đầy đủ các nhóm chất
Một chế độ ăn cân bằng giữa tinh bột, đạm, chất béo và vitamin – khoáng chất là nền tảng để thai nhi phát triển tốt. Mẹ bầu nên chọn thực phẩm lành mạnh như cơm, ngũ cốc nguyên cám, thịt, cá, trứng, sữa, rau củ, trái cây và các loại hạt dinh dưỡng.

Tăng cường protein và chất béo lành mạnh
Đạm giúp hình thành mô và cơ của thai nhi, trong khi chất béo cung cấp năng lượng và hỗ trợ phát triển não bộ. Mẹ nên ưu tiên đạm từ thịt nạc, cá hồi, đậu phụ, sữa và trứng. Chất béo lành mạnh từ dầu oliu, bơ, cá béo, hạt óc chó hoặc hạnh nhân cũng rất cần thiết trong khẩu phần hàng ngày.

Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày
Việc chia khẩu phần thành 5–6 bữa nhỏ giúp mẹ dễ tiêu hóa hơn, đặc biệt trong giai đoạn cuối thai kỳ khi tử cung chèn ép dạ dày. Bữa phụ nên chọn thực phẩm nhẹ mà giàu dưỡng chất như sữa, trái cây, bánh mì ngũ cốc hoặc cháo hạt.

Ưu tiên thực phẩm giàu năng lượng, dễ hấp thu
Thực phẩm nên được chế biến dưới dạng mềm, dễ tiêu như luộc, hấp, ninh hầm. Các món ăn như cháo yến mạch, khoai lang nghiền, súp gà hầm rau củ vừa bổ dưỡng vừa dễ tiêu hóa, phù hợp cho mẹ bầu cần tăng cường dinh dưỡng.

Uống đủ nước và bổ sung vi chất thiết yếu
Cung cấp đủ nước giúp cơ thể mẹ chuyển hóa dinh dưỡng hiệu quả. Ngoài ra, các vi chất quan trọng như sắt, canxi, acid folic, vitamin D, omega-3 và kẽm cần được bổ sung đều đặn thông qua thực phẩm hoặc viên uống theo chỉ định của bác sĩ.

Tránh thực phẩm nghèo dinh dưỡng, nhiều đường hoặc muối
Đồ ăn nhanh, nước ngọt có gas, bánh kẹo hay thực phẩm đóng gói thường không có lợi cho sự phát triển của thai nhi. Chúng có thể khiến mẹ tăng cân nhanh nhưng thai nhi lại không được hấp thu dinh dưỡng đầy đủ. Ngoài ra, ăn mặn còn làm tăng nguy cơ phù nề và cao huyết áp thai kỳ.

Những thực phẩm tăng cân cho thai nhi

Bạn có thể lựa chọn những thực phẩm giúp bé tăng cân trong bụng mẹ như:

Thực vật giàu protein
Protein là thành phần chính để hình thành mô và cơ của thai nhi. Ngoài nguồn đạm từ động vật, mẹ bầu nên bổ sung thêm các loại thực vật giàu protein như đậu nành, đậu đen, đậu đỏ, hạt chia, hạt óc chó, hạt hướng dương và hạnh nhân. Các loại đậu có thể được chế biến thành sữa đậu, súp đậu hoặc món hầm. Hạt dinh dưỡng nên dùng trong bữa phụ hoặc xay cùng sinh tố để tăng dưỡng chất mà vẫn dễ tiêu.

Thực phẩm giàu chất béo lành mạnh
Chất béo không bão hòa lành mạnh rất cần thiết cho sự phát triển hệ thần kinh và giúp thai nhi tăng cân hiệu quả. Nguồn chất béo tốt bao gồm quả bơ, dầu oliu, cá hồi, cá thu, cá ngừ, hạt lanh và các loại hạt béo. Mẹ bầu có thể sử dụng dầu oliu để trộn salad, ăn bơ chín trực tiếp hoặc thêm cá béo vào các bữa ăn chính 2–3 lần/tuần để bổ sung omega-3.

Sữa và chế phẩm từ sữa
Sữa tươi, sữa bầu, sữa chua, phô mai… là nguồn cung cấp protein, canxi, vitamin D và chất béo rất tốt cho thai nhi. Mỗi ngày, mẹ bầu nên dùng từ 2–3 ly sữa hoặc tương đương với 400–600 ml, tùy theo nhu cầu cơ thể và khuyến nghị từ bác sĩ. Sữa chua không đường và phô mai mềm cũng là lựa chọn phù hợp cho thực phẩm giúp con tăng cân trong bụng mẹ ở các bữa phụ, giúp tăng năng lượng mà không gây khó tiêu.

Trên thị trường hiện nay, sữa bầu Úc MamaCare được nhiều người dùng tin tưởng. MamaCare Mothers Nutrition là sản phẩm dinh dưỡng được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Sản phẩm chứa hơn 30 dưỡng chất thiết yếu như protein, canxi, sắt, DHA, axit folic, vitamin D3 và i-ốt, giúp thai nhi phát triển toàn diện về thể chất và trí não, đồng thời hỗ trợ tăng cân cho thai nhi một cách hiệu quả.

Sữa MamaCare được nhập khẩu từ Úc và đã được Cơ quan Thực phẩm Úc (FSANZ) công nhận là sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt cho các mục đích y tế đặc biệt. Sản phẩm không gây tăng cân quá mức cho mẹ, giúp mẹ duy trì cân nặng hợp lý trong suốt thai kỳ. 

Một số ưu điểm nổi bật của sữa MamaCare:

• Cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho mẹ và thai nhi.
• Hương vị thơm ngon, dễ uống, phù hợp với mẹ bầu bị ốm nghén.
• Hấp thu nhanh, không gây đầy bụng hay khó tiêu.

Tinh bột tốt
Tinh bột nằm trong các thực phẩm giúp thai nhi tăng cân, là nguồn năng lượng chính trong thai kỳ. Mẹ nên chọn các loại tinh bột hấp thu chậm, giàu chất xơ và dưỡng chất như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám, khoai lang, ngô và hạt quinoa. Những thực phẩm này giúp duy trì đường huyết ổn định, cung cấp calo cho thai nhi phát triển mà không làm mẹ tăng cân quá mức. Khoai lang hấp, cháo yến mạch hoặc bánh mì đen là những lựa chọn thích hợp trong bữa sáng hoặc bữa phụ.

Trái cây và rau củ giàu vitamin, khoáng chất
Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa dinh dưỡng, là thực phẩm giúp thai nhi tăng cân 3 tháng cuối. Các loại trái cây như chuối, bơ, xoài, đu đủ, cam, kiwi rất giàu vitamin C, kali và chất chống oxy hóa. Rau củ như rau bina, bông cải xanh, cà rốt, bí đỏ và khoai tây chứa nhiều folate, sắt và chất xơ. Mẹ bầu nên luân phiên thay đổi các loại rau củ quả trong thực đơn hàng ngày, ưu tiên dùng ở dạng hấp, luộc hoặc sinh tố để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng.

Bổ sung thực phẩm giúp thai nhi tăng cân tháng cuối cần được thực hiện đúng cách, phù hợp với từng giai đoạn của thai kỳ và thể trạng của mẹ. Dưới đây là những điểm mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý:

• Không nên ăn quá no trong một lần vì sẽ gây áp lực lên dạ dày, dễ dẫn đến đầy hơi. Thay vào đó, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ để cơ thể hấp thu tốt hơn và hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày ở những tháng cuối thai kỳ.
• Thực phẩm dùng cho bà bầu cần đảm bảo tươi sạch, không chứa hóa chất, thuốc bảo quản hoặc chất kích thích tăng trưởng.
• Không phải mẹ ăn nhiều là con sẽ tăng cân đúng chuẩn. Việc kiểm tra cân nặng thai nhi bằng siêu âm và tham khảo ý kiến bác sĩ sản khoa sẽ giúp điều chỉnh chế độ ăn kịp thời, tránh thiếu hoặc thừa dinh dưỡng.

Cùng với việc lựa chọn thực phẩm giúp thai nhi tăng cân, mẹ bầu cần kết hợp với chế độ ăn uống khoa học và thăm khám bác sĩ định kỳ để theo dõi sự phát triển của thai nhi. Việc này không chỉ giúp đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé mà còn giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, từ đó có phương án điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và chăm sóc hợp lý. Mẹ bầu cũng nên chú ý nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì lối sống lành mạnh và tránh căng thẳng để hỗ trợ quá trình mang thai suôn sẻ và hiệu quả hơn.