Viêm tuyến sữa thường xuất hiện ở phụ nữ đang cho con bú với triệu chứng điển hình là bầu ngực sưng, nóng rát, thậm chí sốt cao. Viêm xơ tuyến sữa nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì hoàn toàn có thể chữa khỏi mà không gây biến chứng nào. Vậy bị viêm tắc tuyến sữa phải làm sao, viêm tuyến sữa và cách điều trị như thế nào?
Viêm tuyến sữa là gì?
Viêm tuyến sữa (còn gọi là viêm tuyến vú) là tình trạng viêm nhiễm tại mô vú, thường xuất hiện ở phụ nữ giai đoạn cho con bú. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều phụ nữ mắc tiểu đường hay phụ nữ vừa trải qua phẫu thuật cũng có khả năng cao mắc bệnh.
Nguyên nhân gây viêm tuyến sữa
Phụ nữ đang cho con bú, thậm chí là một số đối tượng đặc biệt bị viêm tuyến sữa có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Cụ thể:
Viêm tuyến sữa của mẹ cho con bú
Đối với phụ nữ trong giai đoạn cho con bú, những nguyên nhân gây viêm xơ tuyến sữa thường là:
- Tắc ống dẫn sữa: Nếu bầu ngực của mẹ còn dư sữa sau khi trẻ bú thì rất dễ gây ra tắc ống dẫn sữa. Khi đó, sữa bị trào ngược, ứ đọng lại và tạo điều kiện vi khuẩn xâm nhập tấn công gây viêm tuyến vú.
- Vi khuẩn tấn công vú: Vi khuẩn xâm nhập qua quần áo, bề mặt da hay từ miệng của trẻ hoàn toàn có thể tấn công vào ống dẫn sữa thông qua vết nứt cổ gà. Bên cạnh đó, việc mẹ cho trẻ bú sai cách hay mặc áo ngực quá chật cũng góp phần gia tăng nguy cơ viêm tắc tuyến vú.
Viêm tuyến sữa với phụ nữ không cho con bú hoặc nam giới
Với phụ nữ đã cai sữa cho con hay thậm chí cả nam giới cũng có thể bị viêm tuyến vú bởi các nguyên nhân sau đây:
- Hút thuốc gây viêm tuyến vú vì nicotin trong thuốc lá có thể phá hỏng mô vú.
- Nhũ hoa bị thương tổn do mắc bệnh chàm hay có vết rách.
- Cạo, nhổ lông xung quanh nhũ hoa.
- Người có miễn dịch kém, phụ nữ mắc bệnh tiểu đường.
- Phụ nữ vừa thực hiện phẫu thuật cấy ghép ngực hay xỏ khuyên nhũ hoa cũng có nguy cơ cao bị viêm tuyến vú.
Dấu hiệu viêm tuyến sữa
Các triệu chứng viêm tuyến sữa thường xuất hiện nhanh chóng và gây ảnh hưởng đến một bên bầu ngực. Mẹ có thể nhận biết dễ dàng viêm tuyến vú thông qua một số dấu hiệu dưới đây:
- Xuất hiện vùng sưng đỏ trên vú, khi chạm vào có cảm giác nóng rát và đau nhức.
- Mẹ thường xuyên cảm thấy đau nhức và mệt mỏi trong người.
- Cảm giác sờ thấy vùng cứng lạ trên bầu ngực.
- Cơn đau xuất hiện nhiều hơn và nặng hơn khi cho con bú hoặc với tần suất nhiều hơn.
- Tiết dịch ở vú bất thường, dịch có màu trắng như mủ, thậm chí có vệt máu.
- Một số trường hợp nặng, mẹ có thể bị sốt cao, cơ thể mệt mỏi, ớn lạnh.
Viêm tuyến vú thường chỉ xảy ra trong giai đoạn đầu cho con bú. Tuy nhiên, bệnh vẫn hoàn toàn có thể xuất hiện ở thời điểm bất kỳ nào khác khi trẻ vẫn còn bú mẹ. Do đó, nếu mẹ phát hiện viêm tuyến sữa có mủ, có dịch chảy từ núm vú, ngực sưng đau, nóng rát và có xu hướng lan rộng thì cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Bị viêm tắc tuyến sữa phải làm sao?
Như đã chia sẻ, ngay khi phát hiện các triệu chứng viêm tuyến sữa, mẹ cần đi thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Ngoài ra mẹ có thể tham khảo một số thông tin dưới đây để làm giảm các triệu chứng do viêm tắc tuyến sữa gây ra.
Cách chữa viêm tuyến sữa dân gian
Một số cách chữa viêm tuyến sữa dân gian vẫn có thể giúp cải thiện tình trạng nếu bệnh chưa xảy ra nhiễm trùng kèm theo:
- Dùng lá mít: Chọn 18 lá mít, rửa sạch, lau khô và hơ nóng, sau đó đặt lên mỗi bên ngực 9 chiếc. Đồng thời xoa bóp hai bên ngực để sữa tiết ra ngoài. Khi thấy tia sữa dần được thông, hãy cho trẻ bú để giúp sữa chảy ra nhanh hơn. Duy trì cách này vài ngày để thông tắc tia sữa, giảm tình trạng viêm.
- Sử dụng tía tô và lá rau dừa nước: Hái một nắm lá tía tô cùng ngọn và lá rau dừa nước, đem rửa sạch. Sau đó giã nhuyễn và đắp lên hai bầu vú để cải thiện tình trạng sưng đau do viêm tuyến sữa gây ra.
- Sử dụng lá bắp cải: Tách lấy lá bắp cải già, rửa sạch, lau khô rồi hơ nóng. Sau đó đặt một lớp khăn lên vùng ngực bị tắc sữa, đặt lá bắp cải lên trên và massage nhẹ nhàng để thông tia sữa, giảm tình trạng viêm.
Cách chữa viêm tuyến sữa tại nhà
Một số cách chữa viêm tuyến sữa tại nhà mang lại hiệu quả có thể áp dụng như:
- Chườm mát vùng vú đang bị viêm nhiễm để cải thiện tình trạng sưng đau, nóng rát, phù nề.
- Nếu vùng ngực bị căng tức thì nên chườm ấm kết hợp massage, vắt sữa hoặc hút sữa đúng cách, bỏ phần bị ứ đọng và dùng miếng thấm sữa để ngăn ngừa tình trạng tắc sữa.
- Cho trẻ bú đúng cách, hỗ trợ giúp trẻ ngậm đúng khớp vú để trẻ có thể ngậm hoàn toàn được núm vú.
- Sau khi kích sữa hoặc trẻ đã bú xong, mẹ có thể dùng vaseline thoa nhẹ núm vú để làm dịu, tránh tình trạng khô nứt đầu ti, càng tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại tấn công.
- Mặc áo ngực thoải mái nhất, không sử dụng miếng dán ngực. Vì việc mặc áo ngực quá chật chội hay dùng miếng dán ngực càng làm núm vú dễ bị nứt hơn.
- Cho trẻ bú mẹ đều đặn như bình thường để tránh tình trạng mất sữa. Trẻ vẫn bú khi mẹ bị viêm tuyến sữa vẫn đảm bảo an toàn bởi nhiễm trùng không thể lây cho trẻ thông qua sữa mẹ. Ngoài ra, mẹ có thể cho trẻ bú bên bầu ngực có triệu chứng viêm tuyến sữa trước, vừa giúp hạn chế tình trạng ứ đọng gây tắc sữa vừa giúp ngăn ngừa viêm nhiễm nặng hơn.
Trong trường hợp nặng, mẹ nên đến khám bác sĩ để được điều trị sớm nhất. Một số loại thuốc giảm đau, kháng sinh an toàn với phụ nữ đang cho con bú sẽ được bác sĩ chỉ định.
Viêm tuyến sữa uống kháng sinh gì?
Một số loại thuốc kháng sinh được kê đơn bao gồm Cephalexin, Dicloxacilin… giúp ngăn ngừa sự nhiễm trùng và ức chế vi khuẩn có hại hiệu quả. Ngoài ra, viêm tuyến sữa uống Alpha Choay hay một số loại thuốc giảm đau như Ibuprofen, Acetaminophen… cũng có thể được kê đơn.
Trong trường hợp viêm tuyến vú đã biến chứng áp xe vú, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định phẫu thuật. Các ổ áp xe được chọc hút, dẫn lưu mủ dưới hướng dẫn siêu âm, sau đó điều trị kháng sinh để kết thúc.
Cách phòng tránh viêm tuyến vú hiệu quả
Để phòng ngừa viêm tuyến sữa hiệu quả, mẹ bỉm cũng như mọi người cần chú ý một số vấn đề sau đây:
- Cần cho trẻ bú cả 2 bên bầu ngực.
- Giải phóng hoàn toàn phần sữa sau khi trẻ bú để ngăn ngừa ứ đọng gây tắc ống dẫn sữa.
- Cho trẻ bú đúng cách để phòng tránh tổn thương núm vú.
- Luôn giữ núm vú thông thoáng, sạch sẽ nhất là trước và sau khi cho con bú để tránh vi khuẩn xâm nhập gây bệnh.
- Đối với người hút thuốc hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có biện pháp cai thuốc lá và điều trị hiệu quả ngay từ đầu.
- Nếu mẹ đang muốn cai sữa, hãy cai sữa dần dần thay vì ngừng đột ngột.
- Mẹ cần đi khám sức khỏe định kỳ sau sinh và khám ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường để xác định đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời, dứt điểm.
- Uống đủ lượng nước mỗi ngày (2 lít/ ngày), bổ sung rau xanh, trái cây vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày cũng góp phần cải thiện đáng kể tình trạng bệnh.
Viêm tuyến sữa kiêng ăn gì? Khi bị viêm tuyến vú, mẹ cần chú ý tránh ăn một số loại thực phẩm sau đây:
- Đồ ăn chiên xào, dầu mỡ, rán cháy vì có thể làm gia tăng tình trạng viêm nhiễm.
- Đồ uống có ga, chất kích thích, đồ uống có cồn.
- Thực phẩm chứa nhiều đường.
- Thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều muối cũng cần hạn chế ăn.
Ngoài những thông tin trên, mẹ nên tìm hiểu sâu hơn về viêm tuyến vú như các biến chứng, nguy cơ gây bệnh hay cách chẩn đoán. Mẹ bỉm sữa khi có sự chuẩn bị tốt về kiến thức viêm tuyến sữa sẽ phòng ngừa được nhiều tình huống xấu, cũng như hạn chế những hậu quả tiêu cực về sau.
Những điều mẹ cần biết về chứng viêm tuyến sữa
Tắc tuyến sữa không phải là triệu chứng đơn giản, đó có thể là khởi nguồn cho những căn bệnh nguy hiểm, cha mẹ khó lường trước.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ viêm tuyến sữa
- Núm vú bị nứt, sưng và đau; không những vậy, mẹ có thể bị viêm tuyến vú khi không có dấu hiệu sưng hoặc nứt đầu vú
- Mẹ mặc áo ngực quá chật, tạo áp lực lớn lên ngực gây hạn chế tia sữa
- Chăm sóc ngực sau sinh không đúng cách
- Mẹ bị stress, căng thẳng
- Mẹ bị thiếu hụt dinh dưỡng
- Mẹ hút thuốc lá hoặc tiếp xúc nhiều với khói thuốc
Viêm tuyến sữa có gây ung thư không?
Khoa học đã khẳng định, viêm tuyến vú không làm tăng nguy cơ bị ung thư vú ở mẹ. Tuy nhiên, các triệu chứng mẹ gặp phải sẽ tương tự với bệnh ung thư vú ở dạng viêm. Do vậy, hầu hết mẹ bỉm không phân biệt được. Bác sĩ khuyến khích mẹ và người nhà theo dõi tình trạng vú, nếu triệu chứng viêm tuyến sữa không thuyên giảm thì cần thực hiện sinh thiết để chẩn đoán bệnh chính xác.
Biến chứng khi bị viêm tuyến vú
Viêm tuyến vú nếu để lâu ngày, không điều trị kịp thời sẽ dẫn tới áp xe vú (khối mủ ở vú). Tỷ lệ mẹ bị hoại tử hoặc tử vong do áp xe luôn nằm ở mức cao do không được can thiệp sớm.
Đa số các trường hợp viêm tuyến sữa có thể điều trị khỏi mà không để lại biến chứng. Do đó, mẹ cần hết sức chú ý đến tình trạng sức khỏe sau sinh, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường cần đi thăm khám càng sớm càng tốt để được điều trị hiệu quả và kịp thời.