Giảm cân không nhất thiết phải đồng hành với nhịn ăn hay chế độ kiêng khem cực đoan. Thay vào đó, nhiều người lựa chọn chế độ ăn eat clean giảm cân khoa học, lành mạnh và bền vững. Không chỉ hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả, chế độ ăn này còn cải thiện sức khỏe tổng thể nhờ ưu tiên thực phẩm nguyên chất, ít chế biến và giàu dinh dưỡng.
Chế độ eat clean là gì?
Eat clean giảm cân là chế độ ăn tập trung vào các thực phẩm “clean” – sạch và tươi sống. Khi thiết kế các bữa ăn eat clean, người thực hiện nên chọn thực phẩm như: trái cây, rau, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh. Bên cạnh đó, thực đơn cần hạn chế tối đa các loại đồ ăn đã qua chế biến, đồ ngọt và các loại thực phẩm đóng gói khác.
Chế độ ăn eat clean giảm cân mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khoẻ. Cụ thể:
- Cải thiện trí nhớ.
- Hỗ trợ giảm cân.
- Cải thiện giấc ngủ.
- Giảm nguy cơ ung thư.
- Cung cấp năng lượng cần thiết.
- Cải thiện hệ tiêu hoá.
- Giúp xương và răng chắc khỏe hơn.
- Hỗ trợ kiểm soát triệu chứng bệnh tiểu đường.
- Cải thiện sức khỏe tim mạch.
- Giúp tinh thần thoải mái hơn.
Phân biệt chế độ ăn eat clean và chế độ keto:
Tiêu chí | Chế độ ăn Eat Clean | Chế độ ăn Keto (Ketogenic) |
Định nghĩa | Ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm tự nhiên, ít chế biến, hạn chế đường và chất béo xấu. | Chế độ ăn ít carbohydrate, nhiều chất béo tốt, giúp cơ thể chuyển sang trạng thái ketosis. |
Mục tiêu chính | Thanh lọc cơ thể, tăng cường dinh dưỡng, duy trì sức khỏe và vóc dáng. | Đưa cơ thể vào trạng thái ketosis từ đó đốt cháy chất béo làm năng lượng, giảm cân nhanh. |
Tỷ lệ dinh dưỡng chính | Cân bằng giữa những nhóm chất như: Carbohydrate, protein và chất béo. Ưu tiên nguồn thực phẩm tự nhiên và ít chế biến. | Rất ít carbohydrate (<50g/ngày), nhiều chất béo (~70-75%), protein vừa phải (~20%). |
Nguyên tắc chính | Ăn sạch, không dùng thực phẩm chế biến sẵn, tránh đường tinh luyện, ưu tiên rau củ quả tươi. | Cắt giảm tối đa carb, tăng lượng chất béo tốt để cơ thể sản sinh ketone thay thế glucose. |
Thực phẩm tiêu biểu | Rau củ quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, thịt sạch, cá, dầu thực vật lành mạnh. | Thịt, trứng, pho mát, cá, bơ, dầu olive, các loại hạt, hạn chế rau giàu carb như khoai tây, cà rốt. |
Cơ chế hoạt động | Cung cấp dinh dưỡng tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa và cân bằng năng lượng. | Khi carb bị cắt giảm, cơ thể chuyển sang đốt cháy chất béo tạo ketone làm năng lượng. |
Lợi ích sức khỏe | Tăng cường sức khỏe tổng thể, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ giảm cân bền vững. | Giảm mỡ nhanh, kiểm soát đường huyết, giảm insulin, có thể hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. |
Khó khăn khi áp dụng | Yêu cầu chuẩn bị thực phẩm tươi sạch, hạn chế ăn ngoài, cần kiên trì duy trì thói quen. | Giai đoạn đầu có thể mệt mỏi do thích nghi, khó duy trì lâu dài, hạn chế nhiều loại thực phẩm. |
Hướng dẫn ăn chế độ eat clean
- Ăn nhiều rau và trái cây
Rau và trái cây đều là thực phẩm tốt cho sức khoẻ, chứa nhiều chất xơ, vitamin A, B, C, E, …, các khoáng chất có khả năng kháng viêm và bảo vệ tế bào. Do đó, rau là lựa chọn tối ưu và không thể bỏ qua khi xây dựng chế độ ăn eat clean giảm cân.
- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm đã qua chế biến khiến các chất xơ và dinh dưỡng mất đi. Ngược lại, chúng lại chứa nhiều đường, hoá chất gây hại, … làm tăng nồng độ cholesterol và tăng cơ mắc bệnh tim mạch.
- Đọc nhãn sản phẩm thực phẩm
Dù chế độ ăn eat clean ưu tiên thực phẩm tươi sống nhưng bạn vẫn có thể ăn rau đóng gói, các loại hạt, thịt. Mặc dù vậy, bạn nên đọc nhãn sản phẩm kỹ lưỡng nhằm đảm bảo không có bất kỳ các chất bảo quản, đường hay chất béo không lành mạnh.
- Ngừng ăn carbs tinh chế
Carbs tinh chế như bánh mì trắng, bánh ngọt, mì ăn liền, … bị loại bỏ gần hết các chất xơ và chất dinh dưỡng sau quá trình chế biến. Dù thuận tiện trong việc ăn nhưng chúng lại là tác nhân gây tăng đường huyết, béo phì, …
Thay vào đó, bạn nên chọn ngũ cốc nguyên hạt như yếm mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám, … giúp no lâu, hỗ trợ tiêu hoá và kiểm soát cân nặng hiệu quả.
- Tránh dầu thực vật
Dầu và bơ thực vật không đáp ứng các tiêu chí trong chế độ ăn eat clean giảm cân. Việc sử dụng thực phẩm có chứa nhiều dầu và bơ thực vật làm tăng tình trạng viêm, nguy cơ tăng cân và ảnh hưởng đến sức khoẻ tim mạch. Khi đó, bạn có thể bổ sung bằng các loại chất béo lành mạnh từ cá béo, các loại hạt, quả bơ, …
- Tránh xa đường, không thêm đường khi chế biến món ăn
Khi theo chế độ ăn eat clean nên loại bỏ hoàn toàn đường tinh luyện ra khỏi thực đơn. Đường không chỉ có trong các loại đồ ngọt, bánh kẹo, … mà còn xuất hiện trong nhiều thực phẩm tưởng chừng không liên quan như nước chấm, nước sốt và gia vị đóng gói.
Các loại đường như đường trắng, siro ngô có chứa nhiều fructose. Đây là một trong những chất góp phần gây ra các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ và thậm chí cả ung thư.
Khi đó, để ăn eat clean hiệu quả, bạn nên ưu tiên chọn thực phẩm toàn phần, chưa qua chế biến và tận hưởng vị ngọt tự nhiên từ trái cây tươi, rau củ và các loại hạt.
- Hạn chế uống rượu
Việc uống rượu thường xuyên đã được chứng minh thúc đẩy quá trình viêm, góp phần gây nên các vấn đề về gan, rối loạn tiêu hoá, mỡ bụng, … Đặc biệt khi áp dụng chế độ ăn eat clean giảm cân thì đây không phải là lựa chọn phù hợp.
- Thay thế rau bằng ngũ cốc trong công thức nấu ăn
Khi áp dụng chế độ eat clean, bạn nên thay thế ngũ cốc tinh chế công thức nấu ăn hằng ngày. Chẳng hạn, thay vì dùng cơm trắng hãy dùng súp lơ xay nhỏ hoặc bí ngòi cắt sợi để giảm lượng tinh bột và tăng hàm lượng chất xơ. Việc này giúp món ăn nhẹ nhàng hơn nhưng vẫn đảm bảo bổ sung thêm nhiều vitamin, khoáng chất và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
- Tránh thức ăn nhẹ đóng gói
Tránh xa các thực phẩm ăn nhanh đóng gói nếu bạn đang trong chế độ giảm cân với eat clean. Cụ thể, bánh quy giòn, bánh nướng xốp, … có chứa ngũ cốc tinh chế, đường, dầu thực vật, các thành phần không tốt cho sức khoẻ. Không chỉ làm tăng lượng calo nạp vào cơ thể, các thực phẩm này còn gây rối loạn chuyển hóa và tích tụ mỡ thừa.
- Hạn chế uống nước giải khát
Nước uống có thành phần tự nhiên và lành mạnh, không chứa các chất phụ gia, đường, chất làm ngọt, … Ngược lại, các loại nước giải khát có lượng đường cao làm tăng nguy cơ gây bệnh đái tháo đường, béo phì, …
Các chế độ ăn eat clean
- Eat clean chay: Không ăn các thực phẩm như thịt và cá, bổ sung rau củ tươi, đậu, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp đầy đủ protein và dưỡng chất, phù hợp với người ăn chay muốn duy trì lối sống lành mạnh.
- Eat clean thuần chay: Loại bỏ hoàn toàn những thực phẩm được chế biến từ động vật như thịt, cá, trứng, sữa. Chỉ bổ sung vào thực đơn các loại rau củ quả tươi, đậu, hạt và ngũ cốc nguyên hạt nhằm đảm bảo dinh dưỡng và giữ gìn sức khỏe.
- Eat clean phong cách Địa Trung Hải: Xây dựng thực đơn với rau củ tươi, cá, dầu oliu, các loại hạt và trái cây tươi. Hạn chế thịt đỏ và tinh bột tinh chế, tốt cho tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
Thực đơn chế độ eat clean
Nếu bạn đang bắt đầu thực hiện chế độ ăn eat clean giảm cân và chưa biết lên kế hoạch thực đơn hợp lý thì hãy tham khảo ngay gợi ý thực đơn chi tiết. Qua đó có thể có được bữa ăn cân đối, giàu dinh dưỡng và đạt mục tiêu.
Ngày | Bữa Ăn | Thực Đơn | Calo |
1 | Sáng | 2 lát bánh mì đen + ¼ ly việt quất | 295 |
Ăn nhẹ | 1/3 cốc đậu nành luộc | 96 | |
Trưa | Bánh mì nướng + đậu cúc nghiền | 303 | |
Ăn nhẹ | 1 quả mận | 30 | |
Tối | Salad rau + sốt mè | 499 | |
Tổng | 1.225 | ||
2 | Sáng | Bánh mì nguyên hạt + trái cây + bơ đậu phộng + hạt chia | 262 |
Ăn nhẹ | 2 nhánh cần tây luộc | 70 | |
Trưa | Salad đậu nành | 333 | |
Ăn nhẹ | 6 quả mơ khô | 51 | |
Tối | Salad quýt, củ cải, ức gà, bánh mì, ngũ cốc | 492 | |
Tổng | 1.208 | ||
3 | Sáng | Bánh mì phết bơ + trứng | 250 |
Ăn nhẹ | ½ chén hạt dẻ cười | 161 | |
Trưa | Salad gà + rau + sốt dầu giấm/chanh | 338 | |
Ăn nhẹ | 1 quả mận | 30 | |
Tối | Cá nục + đậu ve + gạo lứt | 426 | |
Tổng | 1.205 | ||
4 | Sáng | Quinoa + yến mạch + sữa đậu nành + trái cây | 296 |
Ăn nhẹ | 1 quả mận | 30 | |
Trưa | Bánh mì sandwich + rau + quýt | 323 | |
Ăn nhẹ | Hạnh nhân rang | 103 | |
Tối | Gà nướng + gạo lứt + rau luộc | 495 | |
Tổng | 1.247 | ||
5 | Sáng | Bánh mì nguyên cám + chuối + bơ đậu phộng | 290 |
Ăn nhẹ | Dưa leo + hummus | 60 | |
Trưa | Salad cá hồi + rau + sốt dầu giấm | 325 | |
Ăn nhẹ | ½ chén đậu nành luộc | 130 | |
Tối | 100g thịt heo nạc + salad rau | 400 | |
Tổng | 1.205 | ||
6 | Sáng | Sinh tố trái cây + hạnh nhân | 265 |
Ăn nhẹ | Nước thơm tự làm | 67 | |
Trưa | Salad trứng luộc + rau + dầu ô liu | 338 | |
Ăn nhẹ | 1 quả mận + 5 hạt óc chó | 96 | |
Tối | 140g ức gà + măng tây hấp | 458 | |
Tổng | 1.224 | ||
7 | Sáng | 2 trứng luộc + rau sống + 30g phô mai | 254 |
Ăn nhẹ | 2 quả quýt | 70 | |
Trưa | Mì Ý sốt thịt bằm + rau | 408 | |
Ăn nhẹ | 3 củ cà rốt | 75 | |
Tối | 140g tôm + rau theo mùa + ½ chén đậu đen | 403 | |
Tổng | 1.210 |
Chế độ ăn eat clean giảm cân là lựa chọn lý tưởng của nhiều chị em khi muốn kiểm soát cân nặng. Nhờ ưu tiên thực phẩm tươi, nguyên chất, hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, phương pháp này không chỉ góp phần kiểm soát calo mà còn đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Đừng quên duy trì chế độ ăn này đều đặn để đạt được vóc dáng mong muốn và xây dựng lối sống lành mạnh lâu dài.
Tôi là Giám Đốc Marketing của công ty TNHH Đầu tư XNK Hoan TT. Một doanh nghiệp chuyên phân phối sản phẩm sữa Úc chất lượng, đứng đầu thị trường Việt Nam.