Thực phẩm giúp thai nhi tăng cân cho mẹ bầu

Trong thai kỳ, mẹ bầu nào cũng mong thiên thần nhỏ của mình tăng cân đều và phát triển toàn diện. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào chế độ dinh dưỡng của các mẹ khi mang thai. Nếu thực đơn xây dựng thiếu khoa học thì chỉ có mẹ tăng cân mà không thay đổi cân nặng của em bé. Hãy lưu ngay những thực phẩm giúp thai nhi tăng cân theo các gợi ý sau đây.

Cân nặng tiêu chuẩn của thai nhi theo WHO

Trước khi tìm hiểu thực phẩm giúp thai nhi tăng cân, mẹ bầu nên tham khảo một số thông tin về chỉ số cân nặng của thai nhi. Theo lý thuyết, với thai phụ có chỉ số BMI bình thường, lượng calo cần nạp thêm là 350 calo với thai đơn và 600 calo với thai đôi. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé thì việc bổ sung thực phẩm cần dựa trên chỉ số cân nặng của 2 mẹ con. Theo đó, chỉ số cân nặng của thai phụ phải phù hợp với quá trình phát triển của thai nhi trong từng giai đoạn. 

Với thể trạng của phụ nữ Việt Nam, các chuyên gia khuyến nghị mức tăng cân trong thai kỳ là 9 – 12kg. Tùy cơ địa từng mẹ mà mức cân nặng tăng khi mang thai cũng khác nhau. Giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên, do ốm nghén nên mẹ bầu không tăng cân, thậm chí có thể giảm 1 – 2kg. Giai đoạn 3 tháng giữa và 3 tháng cuối với sự phát triển mạnh mẽ của thai nhi cũng là thời điểm các mẹ bầu cần chú ý bổ sung dinh dưỡng bù lại. 

Ở từng giai đoạn, cách đo cân nặng thai nhi sẽ khác nhau. Cụ thể:

• Thai nhi trước 20 tuần tuổi: Áp dụng cách đo chiều dài từ đầu đến mông. Bởi lúc này, em bé cuộn tròn trong bụng mẹ.
• Thai nhi từ tuần thứ 20 – 29: Kích thước thai nhi được tính từ đỉnh đầu đến gót chân. Trong giai đoạn này, kích thước và cân nặng bé sẽ tăng dần, khoảng 3 – 4cm và 60 – 70 gam mỗi tuần.
• Thai nhi ngoài 30 tuần: Ở giai đoạn tam cá nguyệt cuối này, cân nặng thai nhi được tính dựa vào chu vi vòng bụng. Công thức được các bác sĩ áp dụng là:

Cân nặng thai nhi = [(chiều cao tử cung + chu vi vòng bụng) x 100]/4

Các dưỡng chất quan trọng cho mẹ và bé khi mang thai

Việc chọn thực phẩm giúp thai nhi tăng cân cần dựa trên các chất dinh dưỡng cần thiết cho mẹ và bé. Trong suốt quá trình mang thai, một chế độ ăn khoa học vô cùng quan trọng, góp phần không nhỏ vào sự chào đời của bé yêu. Vì vậy, mẹ bầu cần đảm bảo thực đơn hằng ngày có đủ 4 nhóm chất chính. Bao gồm: tinh bột (gạo, ngô, lúa mì…); chất đạm (cá, thịt, trứng, sữa…); chất béo (dầu, đậu phộng, quả bơ,…); chất xơ và vitamin, khoáng chất (rau màu xanh đậm, hoa quả,…). 

Để mẹ bầu khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện không thể thiếu những dưỡng chất đặc biệt quan trọng sau:

• Canxi: Canxi bầu là khoáng chất đóng góp lớn vào việc phát triển hệ xương và răng của em bé. Phụ nữ mang thai cần bổ sung 1000 – 1200mg canxi mỗi ngày. 

• Axit folic: Giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh cho thai nhi, axit folic rất cần trong chế độ dinh dưỡng của các mẹ. Hàm lượng axit folic hằng ngày cần cho thai phụ khoảng 400 – 600 microgam.

• Omega 3: Loại acid béo không no này giữ vai trò quan trọng với sự phát triển thị giác và hệ thần kinh của trẻ. Chúng có nhiều trong cá nước lạnh, một số loại hạt như hạt lanh, hạt chia,…

• Protein: Protein là chất cần thiết cho sự hình thành của các mô và các cơ quan của em bé. Đồng thời, đây cũng là dưỡng chất chính tham gia vào quá trình phát triển mô vú và tử cung của mẹ. Lượng protein nên bổ sung được các chuyên gia đưa ra là 1g protein/1kg trọng lượng cơ thể.

• Sắt: Khi mang thai, lượng sắt cho bà bầu cần thiết mỗi ngày là 30mg (so với 15mg trước đó). Sắt giúp kích thích cảm giác thèm ăn, ngăn ngừa tình trạng thiếu máu, hạn chế nguy cơ sinh non, nhiễm trùng hậu sản,…

• Kẽm: Với khả năng kích thích hoạt động của các tế bào miễn dịch, kẽm là vi chất giúp mẹ bầu tăng cường sức đề kháng trong thai kỳ. Lượng kẽm được khuyến khích các mẹ nạp vào cơ thể là 11mg/ngày.

• Iot: Nhiều mẹ không chú ý đến bổ sung iot trong khi nhu cầu iot cần cho thai phụ tăng 50% so với bình thường. Mức bổ sung iot được đề xuất cho thai phụ là 220mcg. Thiếu iot gây suy giáp, ảnh hưởng tiêu cực đến trí não trẻ, nghiêm trọng nhất là sảy thai, thai chết lưu.

• Nước: Sự quan trọng của nước trong thai kỳ là không thể phủ nhận. Nước là dung môi tổng hợp dưỡng chất và tăng hiệu suất vận chuyển dinh dưỡng. Nước cũng làm giảm nguy cơ nhiễm trùng và tình trạng chuột rút, phù nề. Mẹ bầu nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.

Các nhóm thực phẩm giúp thai nhi tăng cân

Thực tế, hiện nay vẫn nhiều mẹ bầu cho rằng cần ăn gấp đôi khi mang thai vì ăn cho cả em bé. Nhưng khoa học đã có những nghiên cứu chứng minh phản bác lại quan điểm này. Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ mang thai tập trung vào chất lượng thực phẩm thay vì lượng thức ăn. Các mẹ tham khảo một số thực phẩm cần có trong thực đơn tăng cân cho thai nhi dưới đây: 

Ăn ngũ cốc

Thực phẩm giúp thai nhi tăng cân đầu tiên chính là ngũ cốc. Ngũ cốc được đánh giá là tinh bột tốt, vẫn cung cấp năng lượng nhưng bà bầu không bị tăng cân. Không những thế, hàm lượng chất xơ cao trong ngũ cốc còn giúp giải quyết hiệu quả chứng táo bón thường gặp trong thai kỳ. Cùng với đó, ngũ cốc cũng giàu vitamin và khoáng chất tăng cường sức khỏe mẹ bầu và tốt cho quá trình phát triển của thai nhi. 

Vì thế, các mẹ có thể sử dụng ngũ cốc hoặc gạo lứt thay thế một phần tinh bột trong bữa ăn hằng ngày. Với các bữa phụ, bạn cũng có thể dùng ngũ cốc đóng gói hoặc bột ngũ cốc để pha uống vô cùng tiện lợi. 

Thực phẩm chứa nhiều đạm

Chất đạm đóng vai trò quan trọng đến sự phát triển của em bé. Chế độ dinh dưỡng cung cấp đủ đạm sẽ giúp hệ thống miễn dịch hoạt động tốt hơn, thúc đẩy sự vận chuyển oxy trong máu. Bà bầu nên ưu tiên thực phẩm giàu đạm như sữa và các chế phẩm từ sữa, trứng, cá hồi, các loại cây họ đậu, măng tây, thịt bò,… Để đảm bảo không xảy ra các hệ quả xấu, các mẹ nên tính toán để dùng hàm lượng đạm trong mức khuyến cáo. Vì nếu nạp quá nhiều đạm sẽ làm giảm khả năng hấp thụ canxi, thai lớn dẫn đến khó sinh,…

Thực phẩm có tinh bột

Tinh bột là thực phẩm giúp thai nhi tăng cân cần có trong thực đơn. Nhưng thai phụ nên kiểm soát lượng tinh bột nạp vào cơ thể, tốt nhất chỉ 2 – 3 bát cơm trắng mỗi ngày. Các mẹ cũng có thể thay gạo bằng thực phẩm chứa tinh bột khác như ngô, khoai, mì, ngũ cốc,… 

Sữa tươi không đường tách béo

Chắc hẳn mẹ bầu nào cũng biết sữa bầu sẽ tăng cân nhanh. Nhưng điều này mới chỉ đúng với mẹ chứ chưa chắc đã đúng với em bé. Nhiều loại sữa bầu và tùy cơ địa mà các chất dinh dưỡng sẽ vào mẹ chứ không vào con. Bởi vậy mà chúng làm mẹ tăng cân nhưng không tác động nhiều đến cân nặng thai nhi. 

Ngoài ra, uống sữa bầu nhiều còn tăng nguy cơ khó tiêu hóa, gây tiêu chảy,… Thực phẩm giúp thai nhi tăng cân mà chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng là sữa không đường tách béo. Loại sữa này dễ uống, hạn chế tăng cân quá đà mà vẫn giữ được canxi, protein và vitamin A, D cần thiết cho bà bầu. 

Lưu ý khi mẹ bầu áp dụng thực đơn tăng cân cho con

Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm giúp tăng cân cho thai nhi, mẹ cũng cần lưu ý những vấn đề sau để có một chế độ ăn lành mạnh:

Ăn đủ bữa mỗi ngày

Mẹ bầu nên ăn đúng và đủ 3 bữa trong một ngày. Mẹ có thể ăn thêm các bữa phụ để bổ sung năng lượng, nhưng cần xác định lại lượng thức ăn cho từng bữa, đảm bảo mẹ không ăn quá nhiều.

Các thực phẩm nên kiêng

Mẹ hạn chế ăn những thực phẩm sau nhằm tránh việc tích tụ mỡ có hại cũng như an toàn cho sức khỏe:

• Đồ ăn cay nóng, béo: Dẫn đến tình trạng ợ nóng hoặc trào ngược axit từ dạ dày, khó tiêu
• Đồ ăn nhiều natri: Đồ muối chua, đồ đóng hộp bị cảnh cáo là chứa lượng lớn natri không tốt cho bà bầu, gây ra đầy hơi, phù nề, tiền sản giật
• Đồ uống có chứa caffeine và ga: Các đồ uống trên có lượng đường cao sẽ khiến mẹ không kiểm soát được cân nặng, là nguyên nhân chính của bệnh tiểu đường thai kỳ.

Thực đơn hợp khẩu vị

Việc lên thực đơn không chỉ tốt cho con mà còn phù hợp với khẩu vị của mẹ. Đây là yếu tố quan trọng giúp mẹ ăn ngon, hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn. Đặc biệt, tâm trạng của bà bầu sẽ được cải thiện, ảnh hưởng tích cực tới thể trạng.

Quãng thời gian 9 tháng 10 ngày với mỗi người mẹ luôn thật nhiều cảm xúc. Dành tất cả sự yêu thương của mình cho bé yêu, mẹ bầu nào cũng hy vọng con tăng cân đều và chào đời khỏe mạnh. Trên đây là những thông tin về thực phẩm giúp thai nhi tăng cân. Mong rằng chúng sẽ giúp bạn xây dựng được chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất để đón con yêu.